Geçen haftanın yazısına, geride bıraktığımız maçlarda neler yaşandığını hatırlayarak başlamıştım. Ama öyle bir haftayı ve öyle efsanevi iki maçı geride bıraktık ki hem bu maçlarda yaşananları kelimelere dökmeye çalışmak haksızlık olur, hem de gerçekten oturup özetleri izlemezseniz çok şey kaçırırsınız ve de tekrar girmemin manası olmaz. Ancak şöyle bir yaklaşım makul sanki: Kaybeden takımların neden kaybettiğini ve kimin günah keçisi ilan edilmesi gerektiğini düşünerek hafıza tazeleyebiliriz.
Tennessee Titans
Günah keçileri: Kader, hadi biraz da hücum koruma hattı.
Kafayı duvara vurma şiddeti: 1/10.
Aslında Titans için işler fena başlamamıştı, Patroits deplasmanında 7-0 öne geçmek, hem de tek elle yakalanmış bir touchdown’la bunu yapmak hiç kötü değil. Fakat vasat Titans defansının Playoff zamanı gelince defterde kitapta ne kadar hücum seti varsa hepsini ortaya dökmeye meyleden bir Patriots hücumu karşısında fazla şansı olamazdı. Danny Amendola’nın, sakatlığı nedeniyle sezonu kapatmış olan Julian Edelman’ı aratmayan “tehlike anında camı kırınız” performansı bile yetebilirdi (11 pas tutuş, 112 yarda!) ki Gronkowski’nin de devreye girmesi, Dion Lewis’in Titans’ın en zayıf noktası olan “koşuculara atılan paslar” konusunu iyi sömürmesi (9/10 pas tutma, 79 yarda) işi katmerledi. Hatta bir süredir sadece özel timde yer bulan koşucu Brandon Bolden bile 4 defa top taşıdı ve 1 touchdown’a imza attı. Belki Titans “yahu biz bütün sene pas baskısı konusunda sıkıntı çekmiş Patriots savunma hattının oyun kurucumuz Marcus Mariota’yı 8 defa yere çalmasına nasıl izin verdik? Hadi o oldu, Tom Brady’yi nasıl bir kere bile yere çalamadık?” diye kendine sorabilir. Ama bunu soracak insan başantrenörleri Mike Mularkey olamayacak, zira kendisi Playofflar başlamadan beklendiği, fakat Chiefs zaferinden sonra istemeye istemeye beklenmediği üzere kovuldu görevinden. Seneye hücum konusunda elindeki yeteneklerden daha iyi yararlanabilecek bir teknik heyet ile daha başarılı olabilir Titans ama kapasitelerinden de, istatistiklerin işaret ettiğinden de daha iyi bir sezon geçirmiş oldular.
Atlanta Falcons
Günah keçileri: Steve Sarkissian (hücum koordinatörü), libero (safety) Keanu Neal’ın dizi, bir tutam da Julio Jones.
Kafayı duvara vurma şiddeti: 5/10.
Açıkçası Atlanta temsilcisine de maça kötü başlamıştı diyemeyiz. İkinci çeyreğin ortasında 10-6 üstünlükleri vardı ve de rakipleri Eagles’ın maçı kazanmak için tek şansı son çeyreğe düşük skorla girilmesi ve de seyirci faktörünün vs. devreye girecek olmasıydı. Bir diğer iyi haber, Eagles’ın yedek oyun kurucusu Nick Foles’un tam da öngörüldüğü üzere kötü paslar atıyor olmasıydı. Zaten tıpkı bir önceki hafta Rams maçında olduğu gibi rakipleri degaj kontrası yapmaya çalışırken de topu kaybetmişti! Ama ikinci çeyrek bitmek üzereyken birden talihleri döndü. Neal’ın dizinden seken top Atlanta temsilcisi lehine pas kapma yerine Philadelphia için pas tutuşuna dönüşüverdi. Zaten ikinci çeyrekten sonra da Falcons sayı falan bulamayacaktı bir daha. Foles “idare eder” bir oyun kurucuya dönüşecek, Eagles touchdown bulamasa bile saha golleriyle skoru arttırmaya devam edecekti. Ki bütün bunlara rağmen Falcons maçı kazanmaya çok yaklaşmıştı, fakat son akınlarındaki son 4 hakkın 4’ünde de topu gol bölgesine sokmayı başaramadılar. İşte burada Sarkissian’ın garip tercihleri devreye giriyor. 2. haklarında, bütün sene boyunca sadece üç defa pas yakalamış yedeğin yedeği koşucuları Terron Ward’a, hem de etrafında bir sürü Eagles savunmacısı varken kürekleme pas denediler! Altın bir fırsatın böyle çöpe atılması, hele bu seviyede çok sık görülen bir şey olmamalı. Maçın sonucu belirleyecek hücumda da öyle bir dizildiler ki sahanın sol yarısını kullanmayacakları belli oldu ve oyunu sıkıştırdılar. Evet, belki şimdiden Şöhretler Müzesi’ndeki yeri garanti gibi olan dış açıkları Jones’un ayağı kaymasa belki gene de başarılı olacaklardı, fakat geçen sene alev alev yanan bir hücum gücünü Eagles’a karşı 35 dakika boyunca 3 sayı bile bulamaz hâle getiren Sarkissian’a yazılır günahların büyüğü. Kendisini seneye de Falcons çatısı altında görmek sürpriz olur.
Pittsburgh Steelers
Günah keçisi: Bütünüyle teknik heyet.
Kafayı duvara vurma şiddeti: 8/10.
Geçen haftaki yazımda beklentilerin aksine iki takımın şansını %50-%50 gördüğümü belirtmiş ve de ilk skoru yapan takımın maçı kazanacağını belirtmiştim. Fakat bu analizimde skorun 45-42 biteceği gibi bir düşüncem kesinlikle yoktu. Gerçi Jacksonville Jaguars savunmacısı Calais Campbell’a maçtan bir hafta önce malum olmuş bu skor! Zaten işleri Steelers taraftarları için daha da sinir bozucu yapacak olan bu: Maçtan önce kime “Ben Roethlisberger 469 yardalık pas atıp 5 touchdown verecek, Antonio Brown sakat sakat oynamasına rağmen harikalar yaratacak” deseniz “ooo demek ki Jaguars’ı farklı geçiyoruz” derdi. Ama Blake Bortles’ın oyunlarını kurduğu bir takımdan 45 sayı yediler onun yerine. Evet, Ryan Shazier’ın vs. sakatlanmasından sonra savunmalarında bir çöküş olmuştu ama maça neredeyse tek bir oyun planıyla başlayan (koş Leonard Fournette koş, uç Leonard Fournette uç) Jaguars karşısında sanki ilk defa oynuyormuş gibi afallamaları ve de 21-0 yenik duruma düşmeleri maça iyi hazırlanmadıklarını gösterir. Ki oyuncularının üstün gayreti Steelers’a gene de maçı getirebilirdi ancak üç kritik noktada üç akıl almaz karar verdiler. Öncelikle bu 4. hak & 1’de, hızıyla değil de dar alanda kullandığı aklıyla ve sabrıyla meşhur olan Le’Veon Bell’i, ligin en atletik savunma hattına karşı bu kadar mesafeden koşturmaya çalıştılar ki bu sene izlediğim en kötü 4. hakta yarda alma çabası olabilir bu. Bir diğerinde kandırmacalı pas oyunu denediler ve bence illaki kötü bir tercih değildi ama aynı maçta iki defa 4. hak & 1’i berbat etmek, hem de elinde 1.96 boyunda bir QB varken bir kere bile onu hat arasından sızdırmaya çalışmamak (QB sneak) akıl alır gibi değil. Hem de Roethlisberger bunu bizzat talep etmesine rağmen! Bütün bunlar yetmezmiş gibi, maçın son kırılma anlarından birinde onsayt vuruş denediler. Hem de başarısız olduğu hâlde Jaguars’ın skoru 45-35’e çıkarıp maçı koparacağı neredeyse garantiyken. Teknik heyet, savunmalarının Jaguars’ı üç defa durdurabileceğine güvenmek yerine, kariyeri boyunca sadece 2 defa onsayt vuruş yapmış ve bunlardan biri böyle sonuçlanmış Chris Boswell’e güvenmeyi tercih etti; ve o da bunu yaptı. Ne kadar şaşırtıcı!
Evet, eğer Jaguars’ın 45 sayı atacağı tutuyorsa bazen ipler elinizde değildir ve de kader ağlarını örmüştür ama kaderin size verdiği pasları böyle heba ediyorsanız da o kafa o duvarla temas kuracak efendim. Yani JuJu Smith-Schuster bile oyun dışında ekstra şeyler yapıyorken, diğer bir deyişle rakibi Ramsey’i takım arkadaşının üstüne iterek hakemi pozisyonda bir faul olduğuna ikna ediyorken, teknik heyet böyle hatalar yaparsa hesap sorulur bir noktada.
New Orleans Saints
Günah keçisi: Çaylak libero Marcus Williams, başantrenör ve savunma koordinatörü.
Kafayı duvara vurma şiddeti: 10/10.
Bu maçta yaşananların bir adı var şimdiden: Minneapolis mucizesi. Hatta tişörtü bile var. Ve de bu maçta New Orleans Saints, ligin en iyi savunmalarından birine karşı tecrübeli oyun kurucuları Drew Brees’in önderliğinde elinden geleni yaptı cidden. İkinci yarıda 17-0’dan geri gelirken Playoff tarihinin en büyük 5. geri dönüşlerinden birini gerçekleştirmek üzerelerdi hatta. Brees ilk yarıdaki iki pas kaptırma, 0 touchdown’luk performansını 3 touchdown ile ters yüz etmişti. Ve maçın pratikte son oyunu gerçekleşirken Vikings’in bir mucizeye ihtiyacı vardı, bunu da herkes biliyordu. Ama Saints savunması bunu unutmuş gibiydi, zira sahaya Vikings’in maçı kazanmak için tek çaresi makul bir mesafeden pası tutup saha dışına çıkmak ve sonrasında saha golü denemekmiş gibi bütünüyle kenar çizgilerine odaklandılar ve de geride/ortada emniyet supabı olarak hiç kimseyi bırakmadılar! Evet, Williams en az 6 ay boyunca kabuslarında göreceği başarısız bir çelme girişiminde bulundu ve de yetmezmiş gibi efsane pası yakalayan Diggs’e tek yakın diğer savunmacıyı da yere indirdi bir şekilde, o yüzden günahın büyüğü ona yazılacak ama bu son oyundaki büyük hesap hatasını da unutmamalı. Zira Williams tecrübesiz bir oyuncu ve buna rağmen uygulamada başarısız olsa da teoride “pasa müdahale” cezasını engellemeye çalıştığı için –bu süreyi durdururdu ve Vikings’e avantajlı bir yerden saha golü deneme şansı verirdi- yaptığı hareketin bir içkin mantığı var. Savunmadan sorumlu teknik heyet, bütün senaryoları hesaplarken ne kadar ihtimal dışı gözükse de hafife alınmayacak bir olasılığı göz ardı etmiş durumda.
Ama bu kadar teknik analiz yeter, hadi gelin bu anı bir kez daha yaşayalım. Stefon Diggs’in Eric Cantona’yı aratmayan soğukkanlılıkla sevinişi, spikerin çatlayan sesi, maç teknik olarak bitmemiş olmasına karşın sahanın karışması… İnanılmaz bir sekans, inanılmaz.
HAFTANIN ANALİZ ve TAHMİNLERİ
Super Bowl’a sadece iki maç kaldı! Bakalım kimlerin Minnesota yolcusu olduğunu doğru bilebilecek miyim?
New England Patriots – Jacksonville Jaguars
Patriots neden favori? New England temsilcisi bu sene NFL tarihinde normal sezonda oynadığı 16 maçın 16’sında da favori gösterilen 19. takım olmayı başardı, konferansını lider bitirdi ve o yüzden tabii ki favori. Evet, Tom Brady’nin baş parmak sakatlığı –ki böyle durumlarda esrarlı konuşmalarıyla nam salmış Patriots organizasyonu onun da üstüne ekstra bir gizeme büründürdü olan biteni- biraz kafaları karıştırsa da en son haber bugün oynayacağı yönünde. Bu durumda ligin en iyi hücum gücünün maçı kaybetmesine sebep olabilecek en büyük faktörlerden biri de geçersiz kılınmış oluyor. Evet, Brady tüm zamanların belki de en iyi oyun kurucusu olarak emekliye ayrılacak bir gün –o gün gelirse!- ve de tabii ki yeteneği ve kariyeri tartışılamaz ama bunların da haricinde çok önemli bir özelliği var: Kendisinin pas baskısı yerkenki istatistikleri ile böyle bir baskı görmediği durumlardaki istatistikleri arasında neredeyse fark yok gibi. Böylesi bir istisnai durum, Jaguars defansının kağıt üzerindeki en tehlikeli niteliklerinden birini daha önemsiz hâle getirmekte. Ligin en iyi pas savunmasına sahip olan Jaguars, özellikle de derine atılan paslarda dış açık savunucuları Jalen Ramsey ve A. J. Bouye ile efsanevi bir performans sergiliyor, doğru, fakat iç açıklara atılan pasları savunmada 20., koşuculara atılan paslarda 15. sıradalar. Patriots’ın kadrosunda Gronkowski, Lewis, White gibi tehditler var ve daha yeni gene bu konuda zaafları olan Titans’a karşı gayet etkileyici bir performans sergilediler.
Jaguars savunmasının bir başka zayıf yönü de koşu savunması –her ne kadar sezonun ikinci yarısında gözle görülür bir iyileşme sergilemiş olsalar da- ve de Patriots’ın bu sene hücumunun en çeşitli ve etkili kısımlarından birisi bu. Ayrıca Warren Sharp mükemmel analizinde de açıkladığı üzere Jaguars savunması belli hücum dizilişlerine karşı çok çok iyi, diğerlerine karşı da çok çok kötü bir performans göstermekte. Patriots, gerek hücum tercihleri, gerek de personel kısıtlamaları sebebiyle Jaguars’ın en başarısız olduğu hücum formasyonunu (1-2 dış açık) en sık kullanan takımlardan birisi. Jaguars ligin en iyi savunması olmasına karşın Patriots bütün istifade edilebilir zaaflarından yararlanacak oyuncu kadrosuna ve de hücum mantalitesine sahip bir takım. Kurt başantrenör Bill Belichick, bütün hafta boyunca var olan bütün maç kasetlerini izlemiş ve de buna hazırlanmıştır muhakkak, hatta daha eski göz ağrısı Jimmy Garoppolo’nun Jaguars’ı 44-33’le geçtiği 16. hafta maçını izlerken notlarını almaya başlamıştır kesin. Ki Patriots’ın “eğil, bükül ama kırılma” felsefesinin tecessüm etmiş hâli olan savunmasını da Jaguars’a bol miktarda sayı verirken hayal etmek zor. Hele ki bir zamanlar ligin en kötüsü olan savunmanın, ilk haftalardan sonra istikrarlı olarak performansını arttırdığını ve geçen hafta Mariota’yı karakteristik olmayan bir şekilde 8 defa yere çaldığını düşünürsek.
Jaguars nasıl kazanır? Ligin performansı en dalgalı takımlarından biri mevzubahis. Geçen hafta “Jaguars Steelers’a nasıl 45 sayı atar?” diye bir makale yazmak zorunda olsam kaç kelimeye çıkabilirdim, kaç madde geliştirebilirdim pek bir fikrim yok ama neticede gerçekleşti bu. Yukarıda da bahsettiğim sebeplerden ötürü Jaguars’ın sadece hücum gücüyle böyle bir skor patlaması yaşaması zor (Steelers tehlikeli bölgede rakibine %65.91 oranıyla touchdown verip bu alanda 31. olmuşken Patriots için bu oran %46 ve de böylece ligin en iyi 5. takımı) Ama ya savunma oyunuyla skor üretirlerse? Neticede bu sene NFL tarihinin top düşürterek sayı üretme (fumble return) rekorunu kırmış takımdan bahsediyoruz.
Belki savunma ile alınacak touchdown’ların sayısı sınırlı, ama bu oyunlar doğru zamanlarda gerçekleşirse, üzerine mesela Patriots’ın en zayıf olduğu özel tim oyunu olan degaj kontrasında da ekstra bir hata gerçekleşirse vs. çok ilginç bir skor tabelasına şahit olabiliriz. Her ne kadar Brady’ye performansını çok aşağı çekecek sürekli bir pas baskısı yapmaları çok zor gözükse de, 2015 Denver Broncos’u ya da iki defa Patriots’ı geçerek Super Bowl şampiyonu olmuş New York Giants takımları bu önermeye katılmayacaktır. Hem de bu hikâyelerde yer almış eski Denverlı Malik Jackson şu an Jaguars forması giymekteyken ve de eski Giants başantrenörü Tom Coughlin şu an Jaguars’ın futbol faaliyetleri başkan yardımcısıyken hiç! Belichick de Coughlin ismini duyunca çok mutlu oluyor belli ki bu yüzden. Özetle, istatistikler “zor” dese de, ekstra işlerin gerçekleştiği, Jaguars savunma ön yedilisinin baskıyla Brady’yi bunalttığı –ki zaten durumu belirsiz bir sakatlığı da var-, Ramsey’nin mucizevi bir şekilde Gronkowski’yi durdurduğu, Amendola’nın Edelmanmışçasına performansına devam edemediği ve de Patriots koşucularının gününde olmadığı bir senaryoda Blake Bortles bir inanması güç hikâyeye daha imza atabilir. 45-42 hafife alınmamalı.
Tahmin: Yukarıda da açıkladığım, geçen haftaki %50-%50 senaryosu bu hafta geçerli değil zannımca. Patriots’ın bütün bu eşleşme zaaflarından yararlanacak personeli olduğunu düşünürsek, teknik heyetine de Steelers’ınkinden biraz daha fazla kredi açarsak, Jaguars’ın maçı kazanma ihtimali epey azalıyor. Yani Jaguars’ın bazı şeyleri kusursuzca ifa etmesinin yanı sıra Patriots adına bazı aktörlerin de gününde olmaması lâzım Jaguars’ın mucizevi Super Bowl yolculuğuna devam edebilmesi için. Zor. Patriots -7.5.
Philadelphia Eagles – Minnesota Vikings
Analizime başlamadan önce, 2015 sezonunda kadrosunda yer alan ve de açıkça yetersiz bulduğu iki oyun kurucuyu 2 sene sonra yarı finallerde izleyecek olan an itibariyle işsiz başantrenör Jeff Fisher’ı gönülden tebrik ediyorum. Artık maç tahminim yanlış çıkarsa daha az üzüleceğim çünkü kaderde Fisher olmak da var…
Vikings neden favori?: Foles, Carson Wentz’i ikame edebilecek bir oyun kurucu olduğuna yeterince insanı ikna edemediği için diyebiliriz. Geçen hafta Eagles, savunma anlamında sezonun ikinci yarısında iyi yönde epey farklı bir performans gösteren Falcons’a karşı 15 sayıda kalmış, Atlanta hücumunun tıkanmasıyla ve de saçma tercihler yapmasıyla birlikte –biraz da şansının yaver gitmesiyle- maçı kaybetmemişti. Bu haftaki rakipleri Vikings sadece savunmanın her alanında değil, pas hücumunda da Falcons’dan çok net daha iyi bir takım. Eagles savunmasının yumuşak karnı olan iç açıklara atılan paslar konusunda da Vikings’in net bir avantajı var, Kyle Rudolph’un bu sene tek başına aldığı touchdown sayısı Falcons’ın iki iç açığının toplan touchdown’ının iki katı kadar. Geçen hafta Austin Hooper ve Levine Toilolo’yu sadece 3 defa savunmak durumunda kalan Eagles defansının işi Rudolph’a karşı o kadar kolay olmayacaktır. Ve gene başa döneceğiz: Foles çok büyük bir soru işareti.
Geçen hafta Wentz’ten sonra Foles’un ne kadar verimsiz bir 3. hak başarı oranı olduğundan bahsetmiş, Eagles hücumunun can suyu olan 3. hak paslarındaki göz kanatıcı istatistiklerini sunmuştum. İyi haber, Foles Falcons maçında sezon boyunca %20.8 olan başarı oranını %40’a çıkardı. Kötü haber, 3. haklarda uzun pas vermesi gerektiği zamanlarda hâlâ daha Wentz’in yanına dahi yaklaşamadı. Daha kötü haber, Foles’ın istatistiklerinin iyi gözükmesinin sebebi pas verdiği oyuncuların pası tuttuktan sonra aldığı yardalardı, yoksa attığı pasların sadece 3’ü 10 yardadan fazla gidip isabetli oldu. Daha da kötü haber, Vikings takımı ligin en iyi 3. hak savunması yapan takımı. Yani bu maçta Eagles daha da az sayı üretmek durumunda kalabilir. 15’ten az sayıyla nasıl maç kazanılır, aklıma çok fazla senaryo gelmiyor açıkçası. Eagles savunmasının kendini aşması gerekecektir, ama ligin en iyi pas baskısı ekiplerinden birine karşı epey iyi direnebilmiş olan Case Keenum’ın –ki zaten yere çalınmaktan kurtulma hususunda ligin en iyilerinden birisi- bu alanda vasat olan Eagles’a karşı daha kötü oynamasını beklemek de pek makul olmaz. Vikings savunmasında “zaaf” bulmak gerçekten mümkün değil, belki 3 dış açıklı setlerde 3. opsiyona karşı etkin değiller diyebiliriz ama Foles’un bunu avantaja çevirecek oyun kurucu olduğunu söylemek de güç. Geçen hafta Falcons’ın, koşuculara atılan paslar gibi bariz bir zaafı vardı mesela ve de Corey Clement ve Jay Ajayi bundan epey istifade etmişti. Hepsi yetmezmiş gibi Eagles’ın bu hücum planı da taca çıkıyor bu maç özelinde.
Eagles nasıl kazanır? Burada devreye istatistiki analizden çok psikoloji giriyor. Vikings tecrübeli bir takım değil. Tamam, Eagles da o açıdan çok matah değil ama i) kendi evinde oynuyor ii) “herkes bizi hafife alıyor” diye gaza geliyorlar bir süredir ve iii) Vikings geçen hafta öyle bir duygu patlaması yaşadı ki, hele ki çok Playoff tecrübesi olmayan bir takımın bulutların üzerinden yere inmesi zor olacaktır.
Eagles oyuncuları, 6. sıradaki takım 1. sıradaki takım karşısında, hem de deplasmanda favori ilan edilmesine epey içerlemişlerdi ama kimse onların sahaya köpek maskesiyle (favori olmayan anlamına gelen underdog (altta kalan köpek, zira bu deyim ilk defa köpek dövüşlerinde kullanılıyor İngilizcede) tabirine ithafen) çıkmasını beklemiyordu açıkçası. Bunu da görmüş olduk. Eagles’ın bu maç için planı gene aynı olacak: Savunmaya güven, Keenum’ı hata yapmaya zorla, sahada avantajlı pozisyon almaya bak, saha golleriyle yeterli sayıya ulaş ve de Vikings’i son çeyrekte touchdown aramaya mahkûm et. Bunu yaparken de Foles’u koru, Vikings’in gayet başarılı pas baskısına diren, geçen maçta olduğu gibi süre ilerledikçe Foles’un rahatlamasını ve de garanti paslarda isabet bulabilmesini sağla. Ha bir de azıcık düşüş göstermiş koşu savunmanı da sene başındaki seviyeye çıkart. Pek kolay bir yol haritası değil, ama gene de makul bir yok haritası.
Tahmin: Yani Eagles’ın işi hiç kolay değil, ama böyle büyük maçlarda her şey olabilir, ve de ev sahibi avantajı, Minnesota’nın akşamdan kalmalığı vs. hiç de hafife alınacak faktörler değil bu seviyede. Birkaç senaryo görebiliyorum: i) Vikings Saints maçında olduğu gibi hızlı başlıyor, ve Eagles’ın oyun kurucusu Brees gibi bir efsane olmadığı için Eagles yakalayamıyor bile. ii) Vikings maça mental olarak epey geride başlıyor, Eagles saha golleriyle skoru yavaş da olsa arttırıyor, maçın son anlarına çok yakın bir skorla giriliyor ve de Vikings iki hafta üst üste mucizeye imza atamayacağı için eleniyor. iii) Foles birden Wentz’e dönüşüy… Neyse abartmaya gerek yok.
Gene geçen hafta sorduğum soruyu soracağım kendime: “Hangi takımı seçersen, maçın sonunda yanıldığın ortaya çıkınca kafanı duvara daha şiddetli vurursun?” Foles’a güvenmektense Vikings’in komple takımlığına güvenmeyi tercih ediyorum bu bağlamda. Vikings -3.
Geçen haftanın tahminleri: 2-1-1 (kim kazanır 3-1)
Playoff toplamı: 3-4-1 (kim kazanır 5-3)
