Eskrimci Ibtihaj Muhammad, Amerika Birleşik Devletleri’ni 2016 Rio Olimpiyat Oyunları’nda temsil etmeden kısa bir süre önce çok daha fazla insan tarafından tanınma şansına erişecekti. Bunun sebebi, ülkesinin en popüler televizyon şovlarından birinde Ellen DeGeneres’ın konuğu olmasıydı. Programda bulunma amacı, neden bir ‘ilk’ olduğunu anlatmaktı. Ellen’ın karşısında oturduğu andaki mutluluğu gözlerinden okunuyordu. Ona “Sen bir rol modelisin, beni buraya çağırdığın için çok teşekkürler” derken, içtenliği de görülmeye değerdi. Tıpkı kendisi gibi azınlık olan, hayatının bir bölümünü eşcinsel kimliğiyle verdiği mücadeleyle geçirip mesleğinin zirvesine ulaşan ünlü sunucunun hikâyesinden ilham aldığı açıktı. Belki hayatları ve seçimleri arasında bir paralellik yoktu ama ikisi de kendilerini kabul ettirmek için çabalamıştı. Üstelik Ibtihaj, daha yolun başında sayılırdı.
1985 yılında Maplewood, New Jersey’de dünyaya gelen Muhammad, Müslüman bir ailenin beş çocuğundan biriydi. Okul çağına geldiğinde uzun boyu ve spora yatkın fiziğiyle dikkat çekiyordu. Yüzme, voleybol veya atletizm gibi yaşıtlarının ağırlıklı olarak ilgilendiği sporlara yönelmeyi tercih etmedi. Zira dini inancına göre, vücudunu tamamen örtmesi gerekiyordu. İşte o günlerde, annesiyle birlikte antrenmanına denk geldikleri eskrimle tanıştı. Koruma amacıyla vücudu kapatan ekipmanlar da onun için biçilmiş kaftandı. Yine de eline kılıcı aldıktan sonraki süreç hiç kolay geçmeyecekti. Hem Müslüman hem de siyahtı. Bunlar, takmakta olduğu türbanla birleşince Amerikan toplumunun bazı kesimlerine sirayet eden kronik sorun yeniden gün yüzüne çıktı: Ötekileştirme.
The Washington Post’a konuşan Ibtihaj o günleri, “Yerel turnuvalarda mücadele ettiğimde hakkımda bazı yorumları duyardım ve bu bana çok acı verirdi” sözleriyle anacaktı. Yine de bırakmayı aklının ucundan bile geçirmedi. Doğal yeteneği ve başarısı, onu sporcu bursuyla Duke Üniversitesi’ne taşıdı. İyi bir öğrenci, iyi bir kolej sporcusuydu. 2007’de çift diplomayla mezun oldu, 2010’da Amerika Birleşik Devletleri’nin eskrim takımında kendine yer buldu. Günün birinde onu bir ‘ilk’ yapacak yol açılmıştı. Sadece spor kariyeriyle değil, aktivist olma çabasıyla da dikkat çekiyordu. “Haksızlığa karşı sesimi yükseltmekten hiç çekinmem” deyişi de bundandı. Amerikan tarihindeki bazı siyah ve Müslüman spor figürleri gibi, o da eşitsizliği görmüş ve karşısında durmaya karar vermişti.
Bugün Ibtihaj Muhammad’in Instagram hesabına girerseniz; Ellen DeGeneres, Serena Williams veya Barack Obama gibi isimlerle çektirdiği fotoğrafları görmeniz mümkün. Yaşadıklarının, güçlü kalmak adına onu bir rol modeli aramaya ve başka hikâyelerden ilham almaya ittiği kesin. ABD’yi olimpiyatta temsil eden ilk türbanlı sporcu olmadan önce çıktığı televizyon programında ‘gururlu’dan ziyade ‘minnettar’ görünmesinin sebebi de büyük ihtimalle buydu.
Rio’dan, Amerika Birleşik Devletleri adına kazandığı bronz madalyayla dönen 31 yaşındaki sporcunun yaşadığı zorluklar ise bitmedi. Zira kısa süre önce kendi ülkesine girerken gümrükte iki saat kadar alıkonuldu. Sebebinin, Donald Trump’ın ‘Muslim Ban’ (Müslüman yasağı) uygulaması olduğunu düşünüyor ve karşılaştığı muameleyi kimliğinde yazan isimle türbanına bağlıyor. Bu, Ibtihaj Muhammad için yeni bir sorun değil. Haksızlığa çocukluk yıllarından beri aşina ve bunun karşısında yine güçlü duracaktır. Hem bu kez, kendi hikâyesiyle başkalarına ilham verme şansı da oldukça fazla.
*Bu yazı Mart 2017 sayısında yayımlanmıştır. Bütün sayılarımıza buradan ulaşabilirsiniz.
